İnsanı Anlama Gayretine Niyet, İnsana Benzeme Çabasına Salih Amel Denir - Dilhûn Âşık
İnsanı Anlama Gayretine Niyet, İnsana Benzeme Çabasına Salih Amel Denir
-Niyet, Hakk’ı razı etmiş, Hak’tan razı olmuş insanları amaç edinmektir. Bu tarz niyetlerden bir niyet değildir. Çünkü özünde, başlangıcında, neticesinde insan olmayan her şey vehim ve hayaldir.
-Niyet, sadece yapacağın fiilleri söylemek değil fiilleri neden, niçin, hangi amaçla yapacağını da belirtmektir.
-Eylemin niyeti, eylemin sahibine yoldur. Amel ile Medine’ye, niyet ile Allah ve Allah Rasulü’ne ulaşılır.
-Niyetin amacı eylem sahibine varmak, salih amelin amacı ise amel sahibine benzemektir.
- Niyeti Hak insanına varmak olmayanın, niyeti mana ve ruhtan uzaktır.
-Hakk’ın razı olduğu insanı bilmeyenin niyeti fiiledir. Hak insanını bilenin niyeti insana ve eyleminedir.
-Hedef ancak Hakk’ın razı olduğu insan ise ibadetleşen niyetten bahsedilebilir.
-Niyet, Hakk’ın razı olduğu insan ile tam mutabakat sağlayabileceğin yegane yerdir. O’nun gibi olamazsın ama O’nun niyeti üzere olabilirsin.
-Kalbinden aktarabileceğin duygu ve düşün-celer niyetle sunulur. Niyet, eyleme kalpteki duygu, düşünce ve inançtan başlama imkanıdır.
-Hayatın niyeti, insan-ı kamilin anlayış ve ahlakı iken hayatın eylemi ise insanı kamilin eylemlerine benzemesidir.
-Niyet, aldığın nefesin kime ait olduğunun şuurudur. Niyet, nefs bilincidir.
-Niyet, yaşamın şuura yükseltil-mesidir. Şuurun eyleme anlam vermesidir. Yaşamın bilinci insan-ı kamildir.
-Niyet, anlaman ve yönelmen ile hedef aldığın, Hakk’ın razı olduğu insanın, ikna olmasını sağlayan durumundur.
-Niyet, amacını belirlemektir. Kai-nattan murad (amaç) ise insan-ı kamildir.
-Öz sermayedir. Öz sermaye ise Hakk’ın razı olduğu insanın senin hakkındaki kanaatidir.
-Emri ilahinin sendeki aksidir. Niyet, emir sahibinden etkilenmeyle açığa çıkarsa manaya erer. Senin Hak’tan etkilenmen ilahi emri sende niyetleştirir.
-Sonu başa koymaktır. Gerçeği başlangıçta bulmaktır. Son yolun neticesidir. Niyet ise yolun başında yolun sonunu görmendir. Hedefin nereye gitmekse yolun gideceğin yere göre seçilir.
-Sunma eylemidir. Sunma niyetle, yapma eylemle olur.
-İlahi sunaktır. Sunmayı gerçekleşti-receğimiz alandır.
-Genişlik niyette, zemin eylemdedir.
-Duygu, düşünce ve inancın sahaya çıkarılmasıdır, ibadetleştirilmesidir.
-Niyetin amacı, düşünmeyi ibadetin önüne yerleştirmektir.
-Muradı ilahinin insandaki nefes alma yeridir. Eylem alanı çoğunlukla maslahata göre belirlenir.
-İhlasın ibadete giriş kapısıdır.
-Hak kapısı insanını takip edebilme imkanıdır. Kimi izleyeceğini bilmek niyet, izlemek ameldir.
-Kastını açıklamak, talebini sun-maktır. “İlahi ente maksudi ve rıdake matlubi” Nakşibendi niyetidir.
-İç niyet, dış eylemdir.
-Ahlak: Niyet artı eylemle oluşur.
-Evvel’i unutmamak, Ahir’i hatırla-maktır.
-Rotanın belirlenmesidir. Hak yolda mürşidini izleyerek ilerleme kastıdır.
-Niyet fikrin secde mahallidir. Secde kulun Rabbine en yakın durumudur. Niyet bu durumun kul tarafıdır.
-Hakk’ı işitebilme yeteneğidir. İlahi emirlerin kendisi kulun niyeti olmalıdır.İlahi emirlerin emredilme kastının anlaşılması ilişkiyi kurmak için değil derinleştirmek için gereklidir.
-Salt yöneliştir. Kulun asıl kesbi teveccühüdür. Fiiller yaratma itibarıyla yaratıcıya, yöneliş itibarıyla kula aittir.
-Kalb ile başlamak, akıl ile yola devam etmektir.
-İnanç mihenginde, düşünce imbiğinde süzülmüş duygudur.
-İnanç, düşünce ve duyguya göre eylemi ayarlamaktır.
-İnsanın doğal şiiridir. Herkesin doğal şairliği niyetiyle açığa çıkar.
-Sadece sevgiliye söyleyebileceğin gizlerdir.
-Ab-ı hayat, asa-ı Musa’dır.
-Gönle girme şifresidir.
-Gönlün bilgi ve eyleme imamlığıdır.
-Eylemin besmelesidir.
-İnsanın yola katılma yeridir. Yol sahibine yol arkadaşı olma imkanıdır.
-Orjindir, merkezdir. İnsanın kendisi niyetinde açığa çıkar. Amel ortak alan, niyet özel alandır.
-Amel resmiyet, niyet sivilliktir.
-Ticaretin kârının belirlendiği yer niyettir.
-Değerlerin belirlendiği yerdir.
-Öncelemenin göstergesidir.
-Temenni değil tasarım, projedir.
-İnsanın görülmek istendiği asli yeridir.
-Seçimini ilan etmektir.
-Manayı suretin önüne almaktır.
-Eyleme ruhunun verildiği yerdir.
-Hedefi araç olmaktan kurtarıp amaç haline getirmektir.
-Yaklaşma noktasıdır.
-Niyet ilgi ve bilginin kazanıdır.
-Mürşidin bilgi ve eylemin önünde olduğunu görmektir. Özümüzle asla, asile dönüşle karşılaşılır. Dönüşün ilk durağı ise niyettir. Öz mürşid-i azim, ricat mekanı ise kutlu niyettir.
-Enerji mahalli niyet, yatırım mahalli ameldir.
-Bağ niyetle kurulur, hizmet amelle yapılır.
-Amirin kastı niyet, kulun çabası ameldir.
-Bakış açısıdır: Hazreti Ebu Bekir, Efendimiz’e Âlemlerin Sultanı, amcası Ebu Talip ise Abdullah’ın yetimi diye hizmet ettiler. Hizmetleri değil, hizmet etme nedenleri farkı oluşturdu. Fark niyette belirdi.
-Yaratılış gayesi niyetle açığa çıkartılırken (kulluk), hizmet (ibadet) eylemle yerine getirilir.
-Hak’tan bir şeyler istemek bedel vermeyi gerektirir. Hakk’ın verdikleri ise bereket üstüne bereket. Niyet, verilenleri anlamakla, istekleri temellendirmekle alâkalıdır.
-İlahi kasıt niyet ile, ilahi emir salih amel ile gerçekleşir.
-Fiille mürşide varırsın, niyetinle mürşidde Hakk’a muhatap olursun.
-Niyet, insanın tevhid-i kıble eylemesi, Hak insanını bulması, toparlanmasıdır. Düşünce beslenme değil, derleme yeridir. Bundan dolayı düşüncelerin içeriği niyetimiz kadardır. Düşüncenin kalitesi niyetle belirlenir.
-Beşeri ihtiyaçlarımızı karşılamak için yaptığımız tüm eylemler niyet ile ibadetlere zemin olabilir. Niyet, beşeriyetin gereklerini, ibadetlere katıl-masını sağlayan anlayıştır, yaklaşımdır. Niyet beşeriyet yönümüzün kulluk zemini olmasını sağlar.
-Alemden murad, kasıt, amaç insandır. Kainata güzellik insandan aks eder. Niyet, bunu anlama ibadetidir. Her amel ve eyleme değerini insan niyeti ile katar. Niyet, insanın değer katma özelliğidir.
-Niyetsiz ibadet heba, niyetle beşeri eylemler ibadet olur.
-Niyet hasenatın ta kendisidir. Hasenat, Hak insanının seni ilk yakaladığı, teslim aldığı yerdeki neşvedir. Niyet yakalanma, teslim alınma neşvesinin meyvesidir.
-Niyet takdirin otağıdır. Yeşerdiği yerdir. Niyet hükmün oluşturulmasında ana etken, temel unsurdur. Hâcegân uluları kastı niyette yakalamışlardır. Hadiselerin tahlilinden ziyade niyetin tashihi ile uğraşmışlardır. Hâcegân ulularının himmeti başa, ilk olana yani niyetedir. Çünkü ilk, her zaman Hâcegân ulularının yeridir.
-Hâcegân uluları ilki başa güreşmenin değil yâre varmanın yeri olarak görmüşlerdir. Muttakilerin imamı olma iradesi yâre vuslatın gereğidir, başa geçme sevdasının değil.
-Niyet, sevilenin sevildiğini bilme bilincidir vesselam.
Yazar: Dilhûn Âşık
