Beyazidi Bestamî’ye (ks) mana âleminde sormuşlar “Rabbin kim?” diye.. Buyurmuş ki “Beni bir de Rabbime sorun, bakalım benim için ‘kulumdur’ buyuracak mı?.. O bana kulum demedikçe, ben O’na ne kadar Rabbim desem bir şey ifade eder mi?”

Bestamî’ye bu sözü söyleten sevgisidir... Ezberimizi bozan şeydir sevgi. Oysa kime sorsak cevap verecektir ‘Rabbim Allah’tır’ diye.

Aşk hayata anlam katan, insanı insan yapan şey. Kulluğu tatlılaştıran, çileyi çekilir kılan şey… Firakı, hasreti bile tatlılaştıran iksir. Hâce Hazretleri (Kuddise Sirruh) “Aşkın acısındaki tat, en tatlı tatlılarda bile yoktur.” buyurur.

Aşk ateşi ile insan fazlalıklarından, ağırlıklarından arınır. Madenleri ateşle ayrıştırırlar. Madenin özüne işlemiş maddeler vardır, nikel, krom gibi. Örneğin altını saf hale getirmek için potaya koyarlar, eritirler ve içindeki fazlalıklardan ayrıştırarak saf hale getirirler. İnsan da topraktan yaratılmıştır. İnsanın özünde de çok değişik maddeler vardır. İnsanın da saf hale gelebilmesi için yanması, aşk potasında erimesi lazım. O zaman safiyeti, ihlâsı, zühd ve takvası çıkar ortaya.

Mevlana (ks) “Hamdım, piştim, yandım.” buyuruyor. İşte hamlık, çiğlik böyle gider… Ne kadar ilim okursa okusun, ne kadar ibadet ehli olursa olsun, çiğ olan, ham olan insanın da pişmeden, aşk potasında erimeden, insanı kâmil terbiyesi görmeden hamlığı gitmez.

Aşk adına geçmişten günümüze birçok eser kaleme alınmış. İster şiir olsun, ister nesir olsun baktığımızda bunlara hep soyut ifadelerle karşılaştık. Gerçektende aşk adına ortaya konulabilecek şeyler hep soyut kavramlar mıdır?.. Gerçekten de aşk ifade edilemeyen midir?

Bizse aşkı somut olarak düşünmeye çalışıyoruz. Aşkın somut olduğuna inanıyoruz. Bu kadar somut bir hakikati soyut kavramlarda aramak onu tarifsiz kılmış. Soyutlaştırmışız ve soyutlaştırmış olduğumuz aşkın özünden de habersiz olduğumuz için, tarif edemez olmuşuz onu. Aşk, varlık üstü bir mevhum değildir, varlığın doğasında vardır. Varlık üstü olarak algılayınca ulaşamamışız, yetişememişiz ona.

Ama bize bu yol için “aşk yolu”  rah-i aşk denilmiş.  Erişilemeyen, ulaşılamayan bir şeyden yol olur mu? Gidilemeyen, üzerinde yürünemeyen bir yol olur mu?

Aşk Adem’di (as)... O’na cennetleri ve cennetlerdeki nimetleri terk ettiren şey aşktı. Maşuku saydam bir perdenin ardından seyretmek yerine, maşukla hercümerç olmak için dünyayı tercih etti. Altlarından ırmaklar akan cennette, o ırmakları seyrederek susuzluğunu dindirmek dururken, suyu özlemek, susuzluğu hissetmek için dünya çölünü seçti… Öyle ise aşk Adem’di (as).. Yani Adem’in (as) yaptığı şeydi.

Aşk İdris’ti (as) farklı bir cepheden bakıldığında. Adem (as) cenneti bırakıp gelirken, İdris (as) cenneti görünce ordan ayrılmak istemedi. Bahane buldu, ayakkabısını içerde bıraktı, girdi cennete ve çıkmadı bir daha. O da farklı bir cepheden baktı aşka… Birinin terk ettiği, bıraktığı şeye diğeri bütün varlığıyla, benliğiyle yapıştı.

Aşk İbrahim’di (as)… Öyle yanıyordu ki İbrahim (as), O’nun aşkının harareti karşısında, cehennem misali bir ateş duramadı ve ona karşı koyamadı… Aşk ateşiyle yanan tene dünya ateşi tesir etmezdi…

Aşk İsmail’di (as)… Her şey O’na kurban edilmişken, benim de kendimi ona kurban etmemden daha güzel ne olabilir dedi ve gözünü bağladı, usulca koydu başını rızaya...

Aşk İsmail’in (as) annesi Hacer’di (as) … Kuşların bile semalarında dolaşmaya tenezzül etmedikleri o Mekke çöllerinde O’na arkadaş aşktı. Aşkın kudretine inandığı için cesaretle çöllerde kalmaya razı oldu. Aşk hüsnü kabulü getirirdi. Aşk maşukun her haline, her cilvesine rızayı getirirdi. İbrahim (as) kendisine erzak bırakmak istediğinde onu bile kabul etmedi ve “Aşkımız var, bize yeter” dedi…  O’nu Merve’den Sefa’ya, Sefa’dan Merve’ye koşturan aşkı idi..

Aşk Meryem’di (as)…  Aşka adanmıştı ve dolayısıyla hayatı aşktı... Aşkı meyve verdi ve İsa’yı (as) getirdi dünyaya. O günün iffet ve namus kumkuması toplumunda babasız bir çocuk, bir aşk doğurdu Meryem (as.)

Aşk Muhammed’di (sav.) Mayası aşk, ruhu aşk, cesedi aşk, yaşayışı aşk, sırlanışı aşktı... Ümmetine bıraktığı aşktı.

Meşhur müfessirlerden Zemahşeri’nin bir tespiti vardır. Der ki, İslam tarihinde mezheplerin zuhur ettiği ilk dönemlerde Sünni veya gayri Sünni birçok mezhep ortaya çıktı. Mu’tezile, Cebriye, Selefiyye gibi… Peygamber Efendimiz (sav) hadislerinde ümmetinin yetmiş üç ayrı fırkaya bölüneceğini haber vermiş, ama bu sayı ilk dönemlerde belki yedi yüz üçe ulaşmıştır. Hak olanlarına, sünnete sadık kalanlarına Cenabı Hak müsade vermiş, korumuş onları ve neşveleri günümüze kadar ulaşmış gerisi bir bir silinmiş tarih sahnesinden ve müntesipleri azalmış. İlginçtir diyor Zemahşeri, bunların içinden sadece Şia korunmuş. Gayri Sünni bir yapıya sahip olmasına rağmen günümüze kadar ulaşabilmiş ve yeryüzünde de ciddi bir yayılma göstermiş. Âlimler, Ehli sünnet mezhebleri üzerinde bile tartışadururken Şia sevilir, tercih edilir olmuş…

Zemahşeri diyor ki bunun bir tek sebebi vardır. Yoksa Şia da diğer gayri Sünni mezhepler gibi kaybolmaya mahkûmdu. Hepsinin kışı geldi ama Şia’nın baharı uzadıkça uzuyor. Şia’nın temel esası aşktır da ondan diyor Zemahşeri, sevgiye dayandığı için. Ehli beyti, Peygamber evlatlarını sevdiği için, bunlarla teberrüklendikleri için…

Onun için diyoruz ki sevgi, aşk somut bir şeydir. Seven sevdiğini belli eder. Sevgilisinin isteklerine kayıtsız kalamaz. İmanın kimde olduğu nasıl belli oluyorsa, sevginin de kimde olduğu belli olur. Çünkü küp içindekini terler..

Kur’anı Kerim ayetlerinde “Yâ eyyühellezîne âmenu” yani “Ey iman edenler” ve hemen   akabinde de “Ve amilussâlihâti” “ve salih amel işleyenler” buyrulur. Yani imanın, kabulün, sevginin salih amellerlerle, iyi iş ve güzel davranışlarla ortaya konulabileceğini bildirilir ancak.

Cenabı Hak bizlere, O’na yaklaşmayı ve yakınlığın edebine riayet edebilmeyi nasib etsin. Kendisini sevip gayrisinden geçebilmeyi, kendisi tarafından da sevilip, bizi görmek istediği yerde durabilmeyi nasib etsin hepimize.

GÜLZÂR-I HÂCEGÂN DERGİSİ'NİN 2011 MAYIS SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR