NAMAZ MÜ’MİNİN HAYATIDIR

Dergimizin bu ayki konusu Hâce Hazretleri’nin (ksa) işaretleriyle “namaz” olacak inşaallah… Efendimiz’in (sav); “Gözümün nuru” diye tasvir buyurduğu ve her mü’min ve Müslüman için, mü’min ve Müslüman olarak tanınmasına vesile olan namaz ibadetini teşvik açısından…

Makalemizi yedi başlık altında incelemeye çalışacağız.

1- Namaz iman ile küfür arasında bir perdedir

Ayeti kerimede Cenâbı Hak Teâlâ Hazretleri; “Sizi cehenneme sokan nedir? ‘Biz namaz kılanlardan değildik.’ derler.” (Müddessir; 42-43 ) buyuruyorlar.

Efendimiz de (sav); “Muhakkak namaz, insan ile küfür ve şirk arasında bir perdedir. Namazı terketmek bu perdeyi kaldırmaktır.” [Müslim, İman, H. 134 (82)] ve

“Onlarla bizim aramızda alâmet-i fârika namazdır. Binaenaleyh namazı terk eden kâfirlere benzemiştir.” (Tirmizi, 2623; Nesai, 1/231: İbn Mace, 1079) buyuruyorlar.

Ayetler ve hadisi şeriflerin ışığında anlıyoruz ki; namaz mü’minin kimliğidir. Bir şahsın müslim veya gayrimüslim olmasının en önemli alâmeti namazdır. Efendimiz (sav); “Kıyamet gününde kulun hesaba çekileceği ilk ameli onun namazıdır. Eğer namazı düzgün olursa işi iyi gider ve kazançlı çıkar. Namazı düzgün olmazsa, kaybeder ve zararlı çıkar.” (Tirmizî, Salât, 188) buyuruyorlar. Demek ki Hakk’ın bizleri cennetine kabul buyurması için imandan sonra namaz gelmektedir. Çünkü kulluğun en önemli emaresi namazdır. Namaza dikkat etmeyen, hatta kılmayan bir Müslümanın imanı sönmeye yüz tutmuş mum ışığı gibidir âdeta, küçük bir hava akımında sönmesi kaçınılmazdır.

2- Namaz kılan mü’min emin bir şahsiyettir

Cenâbı Hak Hazretleri (cc) Kelâmı Kadimleri’nde buyuruyorlar ki; “Namaz insanı her türlü kötülükten alıkoyar.” (Ankebût; 45)

Âyeti kerimeden anlıyoruz ki, namaz kılan bir mü’min her türlü ahlâksız durumdan berî olur. Kötülüklerden sakınır. Kul hakkına riayet eder. Hem kendi nefsine hem de çevresine faydalı olur. Hakk’ın rızası dışında davranmamaya azami özen gösterir.

İşte böyle yaşayan bir mü’min şahsiyet çevresi için emniyet kaynağıdır. Elinden ve dilinden emin olunandır. Numune insandır. Böyle insanların çoğunlukta olduğu bir belde de elbette emin, huzurlu ve yaşanabilir bir mekândır.

Bunun zıddını düşünürsek namaz kılmayan bir insan, potansiyel bir kötülük kaynağıdır. Kendi nefsine düşmanlık yaptığı gibi topluma da zarar verme ihtimali yüksektir. İşte bu yüzdendir ki İslam’ın hâkim olduğu dönemlerde namaz kılmayan insanlar en azından bu kötü huyunu değiştirmesi için hapsedilmişlerdir. Çünkü toplumun içinde bu hastalıkları ile ahlaksızlık yayabilir düşüncesiyle toplumdan izale edilmişlerdir. Israrlarına devam etmeleri durumunda idama varacak derecede cezalar uygulanmıştır.

3- Namaz İslam toplumu arasında uhuvveti ve dayanışmayı geliştirir

Vakit namazlarının, cuma, bayram ve cenaze namazlarının cemaatle kılınması Müslümanların birbirlerini tanıması, birlikte hareket etme ruhu kazanılması, ortak dertlerin paylaşılması ve ortadan kaldırılmasında ve en önemlisi karşılıklı sevginin oluşmasında birinci derecede etkendir. Bir mahalle camisi düşünelim, o mabedde bir araya gelerek namaz kılan mü’minler, birbirlerini daha yakından tanıyarak komşuluk ilişkilerini ilerletirler. Maddi durumlarından haberdar olarak, düşkün olanlara yardım ederler. Hasta komşularını ziyaret edip, onlara moral desteği vererek çabuk iyileşmesine sebep olurlar. Cenazelerinden haberdar olarak acılarını paylaşırlar.

İşte böyle mükemmel bir toplum oluşmasına namaz ibadeti vesile olmuş olur.

4- Namaz sevinçte ve kederde mü’minin Hakk’a teşekkür ve sığınma kapısıdır

Efendimiz’in (sav) sünnetinden ilham aldığımız bazı nafile namazlar günlük hayatımızda yaşadığımız iyi veya sıkıntılı anlarımızda adeta Rabbimiz’e iltica kaynağı olmuştur.

Bir hacetimizin yerine gelmesi ve Cenâbı Hak’tan vereceğinin hayırlısını lutfetmesi için kıldığımız hacet namazı; güneş ve ay tutulmalarında o anın kasavetinden halas olmak için kıldığımız kûsuf namazı; yağmur yağmadığında Rabbimiz’e yalvarmak için kıldığımız istiska namazı; gaflete düşüp Rabbimiz’den af dilemek için vesile olsun diye kıldığımız tevbe namazı; arzuladığımız bir şey olduğunda hem onun Rabbimiz’den olduğunu bilmek hem de teşekkür mahiyetinde kılınan şükür namazı gibi Efendimiz’in (sav) kılarak bizlere sünnet olarak hediye ettiği namazlar, bahsettiğimiz namazlardan bazılarıdır.

Bu namazlar sayesinde yaptığımız her işin Hâlık-ı Zü’l-Celâl Hazretleri’nin merhameti ve yardımıyla olduğunu veya başımıza gelen, bizlere sıkıntı veren olayların da O’nun bizleri ikaz ettiği anlayışıyla gerçekleştiğini kavrayarak hareket etmiş oluyoruz.

5- Namaz maddi - manevi temizliktir

Efendimiz (sav) hadisi şeriflerinde,

- Sizden birinizin kapısının önünden bir nehir aksa ve bu nehirde her gün beş kere yıkansa, acaba üzerinde hiç kir kalır mı, ne dersiniz? buyurmuş.

Ashab da,

- Bu hal onun kirlerinden hiçbir şey bırakmaz, dediler.

Bunun üzerine Aleyhi’s-Selâtu Ve’s-Selâm Efendimiz:

- İşte bu, beş vakit namazın misalidir. Allah onlar sayesinde bütün hataları siler.” buyurdular. Bu emri şeriflerinde Efendimiz (sav) namazın mü’minde masivaya dair hiçbir iz bırakmayacağını buyuruyorlar.

Zahirde de insanın günün yorgunluğu ve stresi arasında serin bir suyla aldığı abdestin nasıl bir rahatlık ve temizlik sağlayacağı aşikardır.

6- Namaz mü’minin günlük hayatını düzenli yaşamasını sağlar

Gerçek manada İslamî şartlara göre yaşayan bir mü’min günün yirmi dört saatinde yapacağı işleri namaz vakitlerine göre ayarlamalıdır. Sabah namazından sonra mesaisine başlaması, tam yorulmuşken öğle namazının vaktinin girmesiyle hem güzel bir abdestle namazını kılarak ruhunun gıdasını hem de yemeğini yiyip istirahat ettikten sonra bedeninin gıdasını almış olur.

Tekrar çalışmaya başlar, günün en zor zamanında Cenâbı Hakk’ın da Asr Sûresi’nde üzerine yemin ettiği ikindi vakti girer. İyice yorulmuş olan bedenimiz selâtu’l-vusta ile adeta yenilenir. İkindi namazının akabinde rızkımızın temini için harcadığımız mesai biter ve evimize dönerken akşam namazı girer. Üzerimizdeki o kadar yorgunluğa rağmen yeni bir abdestle yenilenip adeta birazdan kıyamet kopacakmış gibi bir ruh haliyle akşam namazını kılarız. Biraz istirahat edip ilgimizi ve alakamızı bekleyen aile efradımızla muhabbet ederek akşam yemeğini yedikten sonra artık her şeyin sonu gelmiş gibi hissederken yatsı ezanı kıraat edilmeye başlanır. Günün tamamını Rabbimiz’in rızası doğrultusunda geçirmiş olmanın huzuru ve bir günümüzü mutlulukla tamamlamış olmamızın şükrünü bildirmek için yatsı namazı niyyetiyle huzuru Rabbü’l-İzzet’e yöneliriz.

İşte namazı düzenli kılan bir mü’minin günlük programı böylece tamamlanmış olur. Artık Rabbimiz’in bize sunduğu emniyetle istirahat edebiliriz. Her günü böyle olan bir Müslümanın artık planlı ve programlı bir hayatı vardır. Çünkü kendisini kendisinden çok düşünen Rabbi, onun her saniyesini nasıl değerlendireceğinin programını o daha dünyaya gelmeden belirlemiştir.

7- Namaz mü’minin miracıdır

Baştan beri izah etmeye çalıştığımız şekilde hayatını namaz merkezli yaşamaya çalışan bir mü’mine Efendimiz (sav) çok büyük bir müjde olarak; “Namaz mü’minin miracıdır.” buyuruyor.

İman sahibi bütün mü’minler miraç denilince hiç bir beşere nasib olmayan, yalnız Kâinâtın Efendisi’ne Rabbi tarafından ikram edilen mucizeyi anlarlar. İşte namazı, Efendimiz bu mucizeye teşbih etmişlerdir. Adeta buyurmuşlardır ki, şartlarına uyarak sadece Allah için kılınan bir namazın neticesi O’nun (cc) cemalini görmek gibidir. Dünyadayken vuslatı yaşamaktır. Hâce Hazretleri (ksa): “Biz namazı geçemedik.” buyuruyorlar. Bu elbetteki onların tevazularından dolayıdır. “Bazen secdeye gittiğimde kalkmak istemiyorum.” buyuruyorlar. Oradaki yakınlık duygusuna kendilerini öyle kaplıyor ki secdeden kalkmak istemiyorlar. Biz de acizane düşünüyoruz ki, böyle bir namazı geçmek elbette mümkün olmaz. Çünkü bizim inancımız odur ki kümmelini evliya hazeratının namaza bakışı ve kıldıkları her namaz dostla buluşma anıdır.

Bundan dolayıdır ki, biz yazımızı sahabe efendilerimiz ve hak dostlarının kibarı kelamlarıyla sonlandırmayı uygun görüyoruz.

Namaz vakti geldiğinde Hazreti Ali (ra) titrer, beti benzi atardı. Bu durumu müşahade edenler; “Ey emire’l-mü’minin bu sarsıntı ve telaş nedir?” diye sorunca hazret şu cevabı verirdi; “Göklere, yere ve dağlara arz edilen ve onların yüklenmekten sarf-ı nazar edip korktukları emanetin (namazın) vakti geldi de ondan.” Hz. Hüseyin’in oğlu Ali (Zeynel Abidin) Hazretleri’nin abdest aldığında beti benzi attığını gören ehli kendisine; “Abdest alırken senden görülen bu durum neden ileri geliyor?” diye sormuş.

İmam Zeynel Abidin (ra); “Kimin huzuruna çıkmak istediğimi biliyor musun?” cevabını veriyordu.

Hatemi Esem’den (ra) rivayet edildi ki, Zeynel Abidin Hazretleri’nden namazı hakkında sual sorulduğunda şu cevabı verdi.

“Namaz yaklaştığı zaman tam bir abdest alırım. Namaz kılmak istediğim yere gelirim ve azalarımı sükûnet bulsun diye orada otururum. Bu maksat hasıl olunca namazıma kalkar, Kâbe’yi iki kaşımın arasına, sıratı ayaklarımın altına, cenneti sağıma, cehennemi soluma, ölüm meleğimi arkama alır ve benim en son namazım olacaktır zannıyla korku ve ümit arasında namaza dururum. Her şeyine inanarak ve bütün özelliklerine riayet ederek tekbir alırım. Tertil ile okumaya başlarım. Tevazu ile beraber rükuya varırım. Huşu ile karşılıklı secde yaparım. Sol kalça üzerinde oturup, sol ayağın sırtını yayarım. Sağ ayağın baş parmağı üzerine dikerek otururum. Bu durumları ihlasla mühürlerim. Bunları yaptıktan sonra Cenâbı Hakk’ın bu ibadetlerimi kabul edip etmeyeceğini bilmem. Zira takdir O’na aittir.” (İhya-i Ulûmu’d-din; Namazda Huşu Bahsi)

İmamı Rabbani Hazretleri buyuruyor ki:

Namaz kılmak ve diğer ibadetleri yapmak ancak mü’minlere kolay gelir. Kur’ân-ı Kerim’de; “İman ve ibadet etmek, müşriklere güç gelir.” ve “Namaz kılmak mü’minlere kolay gelir.” buyrulmaktadır. Namaz kılmamak, iman zayıflığından ileri gelir. İmanın kuvvetli olmasının alâmeti, dinimizin emirlerine severek, kolaylıkla uymaktır. (C.1. m. 191, 289)