Cahit ZARİFOĞLU
(1940 - 1987)

Bil tefekkür koruna düşsen

Ödün kopmaz zalimden, dersin Allah daim

Elin şakaklarında yangın

Öyle fikret çatlasın başın

Kaybolan Şiir-Hayretlerimiz

Aslen Maraşlı olan Cahit Zarifoğlu, 1940 yılında Ankara’da doğmuştur. Soyları, bundan uzun yılar önce Kafkaslardan Maraş’a göçmüş bir aileden gelmektedir. Dedelerinden birisinin ismi “Zarif” olduğundan bu soyadı almışlardır.  İlk ve orta öğrenimini hâkim olan babasının görev yaptığı Urfa, Ankara ve Maraş gibi çeşitli illerde tamamlamış, yüksek öğrenimini gördüğü İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı bölümünden 1972 yılında mezun olmuştur.

Henüz öğrencilik yıllarında çevirmen olarak çeşitli kurumlarda çalışan Zarifoğlu, öğrenimini tamamladıktan sonra dil kursları için Avrupa’ya gitmiş ve bu esnada birçok Avrupa ülkesini gezme/ tanıma imkânı bulmuştur. Yurda döndükten sonra öğretmenlik, bazı resmi kurumlarda çevirmenlik ve İstanbul radyosunda denetçilik gibi çeşitli görevlerde bulunmuştur.

Hayatı boyunca değişmeyen tek yanının şairliği ve yazarlığı olduğunu söyleyen Cahit Zarifoğlu’nun kalem meyveleri Türk Dili, Papirüs ve Yeni Dergi gibi dergilerde yayımlansa da asıl ününe S.Karakoç’un çıkardığı “Diriliş” dergisinde ve Maraş Lisesi’nden -Nuri Pakdil, Erdem Bayazıt, Alaaddin Özdenören ve  M.Akif İnan gibi- yakın arkadaşlarıyla birlikte kendisinin de kurucu üyeleri arasında bulunduğu “Edebiyat” ve “Mavera” adlı dergilerde yayımlanan eserleri ile kavuşmuştur.

Abdurrahman Cem, Ahmet Sağlam, Vedat Can ve Âdem Yaşar gibi müstear isimler de kullanan yazarımız bu isimlerle Yeni Devir, Milli Gazete ve Zaman gazetesinde yazılar yazmış ve geniş bir okuyucu kitlesine kavuşmuştur. Ayrıca İslam, Kadın ve Aile ve bazı çocuk dergilerinde de ürünleri yayımlanan yazar, çocuklar için yazdığı ve “Yürekdede Ve Padişah” adını verdiği kitabı ile de 1984 yılında Türkiye Yazarlar Birliği'nce “Çocuk edebiyatı dalında” yılın yazarı ödülüne layık görüldü. Bu kitabı Milli Eğitim Bakanlığı’nın ilköğretim öğrencileri için hazırlattığı yüz temel eser arasında da bulunmaktadır. Yediden yetmişe hitap eden eserlerinin bir bütün olarak sıralanışı ise şöyledir:

Şiir: İşaret Çocukları, Yedi Güzel Adam, Menziller, Korku ve Yakarış

Hikâye: İns

Çocuk Hikâyeleri: Serçekuş, Katıraslan, Ağaçkakanlar, Yürekdede ile Padişah, Küçük Şehzade, Motorlu Kuş, Kuşların Dili

Çocuk Şiirleri: Gülücük,  Ağaçokul (Çocuklara Afganistan Şiirleri)

Roman: Savaş Ritimleri, Ana

Günlük: Yaşamak

Deneme: Bir Değirmendir Bu Dünya
Zengin Hayaller Peşinde

Tiyatro: Sütçü İmam

Şiir ve kompozisyon yazmaya daha lise sıralarında başlayan Zarifoğlu, gerek yukarıda gerek dergimizin bize ayrılan edebiyat sayfasındaki diğer yazılarımızda da ifade ettiğimiz gibi Türk Edebiyatına damgasını vurmuş, inanan insanların duygularına kendilerine has üslupları ile hayat veren önemli isimlerle aynı sıralarda oturmuşlardır.

Şiirlerinde kullandığı dil, ilk bakışta zor, ancak düşünce sistemini, kişisel yapısını, kısacası onu daha yakından tanımakla daha rahat anlaşılan, kendine has bir yapıya sahiptir. Nitekim yakın dostlarından Alaaddin Bey’in onun hakkında söylediği şu cümleler onun ilk görüşte anlaşılamayacak bir yanının olduğunu ve ancak kendisi isterse bu yönünün bilinebileceği hususunu gösterir bizlere: “O, kendi içine dönük ve kendi dünyasını yaşayan bir insandı. Sanırdınız ki, her şeye karşı ilgisiz bir tavır içinde. Fakat sonradan yazdıklarında görüyorduk ki, her şeyi dikkatle incelemiş, özümlemiş.”

Yine Mavera Dergisi zamanlarından onu tanıyan ve o yıllarda henüz yeni yeni yazdığı şiirlerini kendisine değerlendirmesi için gönderen Mustafa Özçelik de; onun bütün bir yeryüzü müstezaflarının, Mü’minlerinin dili olmayı başarmak gibi bir meziyetinin olduğunu ve dönemin sanatçıları ve gelecek nesillere bunu öğrettiğini anlatır bizlere. Hem öyle bir zamandaki… O günlerde böyle bir şiiri çoğu sanatçılıkla bile bağdaştıramaz.  Yazısının devamında ise Cahit Zarifoğlu'nun "zarif" bir insan olarak "edep" tavrını nasıl titizlikle koruyup kolladığını belirtir ve bunu şuurlu bir Mü’minin doğal tavrı olarak niteler.  

Hali hazırda kullanılan ürünlerin İslamiliği konusundaki –kendi ürünleri de dâhil- endişelerini zaman zaman dile getirir, ancak bunları değerlendirirken de gerçekleri bir kenara bırakıp boş teoriler üretmezdi. Nitekim yılların alışkanlıklarının kolayca bir kenara bırakılamayacağını belirtmiş, ancak yeni neslin bu konuda daha fazla yol kat edebileceğini hatırlatmıştır.

Hayata bakışımızın nasıl olması gerektiğini ehli imanın dilinden ve elinden gelen en iyi işle, şiirleri ve yazılarıyla anlatmaya çalışan ve ömrünü bu anlayışa vakfeden Cahit Zarifoğlu 7 Haziran 1987 yılında, henüz ömrün baharında İstanbul'da dar-ı bekâya göçmüştür. Sanatçının kabri İstanbul Beylerbeyi'nde Küplüce Mezarlığı'ndadır.

(Bu ayki yazımızı yazarken “Sohbet; Olcay Yazıcı, Türkiye/10 Mayıs 1986” ve “Mustafa Özçelik; Zarifoğlu’nun Kişilik ve Sorumluluk Boyutları” künyeli yazılardan istifade etmiş bulunmaktayız. Kendilerine teşekkürü borç biliriz.)

ARZUHAL   

Çiledinmi
Dünya tutar inilemen
Ne saltanatı dünya pahada
Ne saltanatı dünya pahada
Ne kalbi altın mezarı şöhret
Yer şahit
Şahit bizler kardeşlerin
Alevli hüzünlerdin mevla için


Ne atın yıllar verdin hep
Dirilsin diyordun ve yöneliyordu binlerle
Kapkara parlak ışıklı ve ışıtan göz
Kıvırcık utangaç ve uçurumlardan güvenlere götüren
Ve yalın
Henüz gelmiş gibi kınından
Ne altın yıllar verdiğin hep
Ve ağır ağır çeviriyordun
O dalgın ve ağır yüzünü devrin
Yuya yuya o güzel Elçiye


Ne altın yıllar verdiğin hep
Biriki bronz kişi konabilseydi önüne
Ve ne altın yıllar daha çiledin
Artık yalnız değil adımların
Şimdi daha iri doğuyor sabahları
Horantası bir hayli arttı güneşin


Kişinin güzelliği ağa ustalarına göredir


Senin köylün olayım
O uzak iklimleri erişilmez beldeye
Bakabilemezdik senin götürmen olmasa


Şu küçücük kalpte
(Yaman halimiz helal ettiremezsek)
Nice hakkın yüklü.

GÜLZÂR-I HÂCEGÂN DERGİSİ'NİN 2008 ARALIK SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR